Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne opublikowało w czerwcu 2020 roku wytyczne dotyczące diety i aktywności fizycznej, które maja służyć jako podstawa do komunikacji, polityki i strategii społeczności, a ostatecznie wpływać na wzorce diety i aktywności fizycznej wśród ludzi. Wytyczne te zostały opracowane przez krajowy panel ekspertów w dziedzinie badań nad rakiem, zapobiegania, epidemiologii, zdrowia publicznego i polityki i odzwierciedlają aktualne dowody naukowe związane z wzorcami diety i aktywności oraz ryzykiem raka. Wytyczne te koncentrują się na zaleceniach dotyczących indywidualnych wyborów dotyczących diety i wzorców aktywności fizycznej, ale te wybory mają miejsce w kontekście społeczności, który ułatwia lub stwarza bariery dla zdrowych zachowań. W związku z tym, komitet przedstawił zalecenia dotyczące działań społeczności , towarzyszące 4 zaleceniom dotyczącym indywidualnych wyborów mających na celu zmniejszenie ryzyka raka. W tych zaleceniach dotyczących działań społecznościowych uznaje się, że wspierające środowisko społeczne i fizyczne jest niezbędne, aby osoby na wszystkich poziomach społeczeństwa miały rzeczywiste możliwości wyboru zdrowych zachowań.
Zalecenia dla osób fizycznych
1. Osiągnij i utrzymuj zdrową masę ciała przez całe życie.
• Utrzymuj masę ciała w zdrowym zakresie i unikaj przyrostu masy ciała w dorosłym życiu.
2. Bądź aktywny fizycznie.
• Dorośli powinni wykonywać 150–300 minut aktywności fizycznej o umiarkowanym natężeniu na tydzień lub 75–150 minut aktywności fizycznej o dużej intensywności lub równoważne połączenie; osiągnięcie lub przekroczenie górnej granicy 300 min jest optymalne.
• Dzieci i młodzież powinny codziennie wykonywać co najmniej 1 godzinę umiarkowanej lub intensywnej aktywności tygodniowo.
• Ogranicz siedzący tryb życia, taki jak siedzenie, leżenie i oglądanie telewizji oraz inne formy rozrywki na ekranie.
3. Stosuj się do zdrowego sposobu odżywiania w każdym wieku.
• Zdrowy sposób odżywiania obejmuje:
• Pokarmy bogate w składniki odżywcze w ilościach, które pomagają osiągnąć i utrzymać zdrową masę ciała;
• Różnorodne warzywa – ciemnozielone, czerwone i pomarańczowe, rośliny strączkowe bogate w błonnik (fasola i groszek) i inne;
• owoce, zwłaszcza całe owoce o różnych kolorach; i
• całe ziarna
• wzór zdrowego odżywiania ogranicza lub nie obejmuje:
• mięso czerwone i przetworzone;
• napoje słodzone cukrem; lub
• wysoko przetworzona żywność i rafinowane produkty zbożowe.
4. najlepiej nie pić alkoholu.
• ludzie, którzy zdecydują się pić alkohol, powinni ograniczyć spożycie do nie więcej niż 1 drinka dziennie dla kobiet i 2 drinków dziennie dla mężczyzn.
Dowody na rolę kontroli masy ciała, aktywności fizycznej i diety w zapobieganiu rakowi według miejsca a:
1.Rak piersi: Przyrost masy ciała w dorosłym życiu i / lub nadmierne odtłuszczenie ciała zwiększa ryzyko po menopauzie. Aktywność fizyczna, szczególnie umiarkowana do energicznej, obniża ryzyko choroby pomenopauzalnej, a także może obniżać ryzyko choroby pomenopauzalnej; regularna, intensywna aktywność fizyczna obniża ryzyko chorób przedmenopauzalnych.
Wzorce żywieniowe bogate w pokarmy roślinne i ubogie w produkty pochodzenia zwierzęcego i rafinowane węglowodany zmniejszają ryzyko, dieta śródziemnomorska obniża ryzyko.
Spożywanie warzyw nieskrobiowych i / lub warzyw bogatych w karotenoidy może obniżyć ryzyko nowotworów piersi bez receptora estrogenowego, diety o wyższej zawartości wapnia / mlecznych produktów mlecznych mogą zmniejszać ryzyko.
Spożywanie alkoholu może zwiększać ryzyko raka piersi przed menopauzą i zwiększa ryzyko po menopauzie.
2.Rak Jelita grubego: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko, regularna, umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna obniża ryzyko raka jelita , ale nie ryzyko odbytnicy. Zdrowy sposób odżywiania się pełnymi ziarnami , większa ilością błonnika i mniej dodanym cukrem obniża ryzyko. Spożywanie nieskrobiowych warzyw i całych owoców prawdopodobnie obniża ryzyko. Spożywanie przetworzonego mięsa, nawet w niewielkich ilościach, a czerwone mięso w średnich do dużych zwiększa ryzyko. Spożywanie nie skrobiowych warzyw i całych owoców prawdopodobnie obniża ryzyko. Spożywanie diety o wyższej zawartości wapnia/mlecznych produktów. Suplementacja wapnia może obniżyć ryzyko. Niski poziom witaminy D w krążeniu 30 nmol/L może zwiększać ryzyko. Spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko.
3.Rak trzonu macicy: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko. Regularna, umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna obniża ryzyko. Dieta o niskim obciążeniu glikemicznym ( unikanie słodyczy, produktów o wysokiej zawartości cukru/błonnika i napojów słodzonych) może zmniejszać ryzyko. Utrata masy ciała może obniżyć ryzyko. Skrócenie czasu siedzącego trybu życia może obniżyć ryzyko.
4.Rak pęcherzyka żółciowego: Nadmiar tkanki tłuszczowej może zwiększać ryzyko. Przyrost masy ciała dorosłych może zwiększać ryzyko.
5.Rak nerki: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko. Regularna, umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna obniża ryzyko.
6.Rak wątroby: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko. Regularna aktywność fizyczna może obniżyć ryzyko. Spożycie ryb może obniżyć ryzyko. Spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko.
7.Rak płuca: Regularna, umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna może obniżyć ryzyko. Ograniczenie siedzącego trybu życia może obniżyć ryzyko. Spożywanie nie skrobiowych warzyw i całych owoców, w tym tych o wysokiej zawartości witaminy C, prawdopodobnie obniża ryzyko. Przetworzone i czerwone mięso może zwiększać ryzyko. Suplementacja β-karotenem w dużych dawkach zwiększa ryzyko, szczególnie wśród palaczy i osób narażonych na działanie azbestu.
8. Rak jajnika: Nadmiar tkanki tłuszczowej może zwiększyć ryzyko. Przyrost masy ciała zwiększa ryzyko. Regularna, umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna może obniżyć ryzyko.
9.Rak trzustki: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko. Przyrost masy ciała u dorosłych zwiększa ryzyko. Regularna, umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna może obniżyć ryzyko. Przetworzone i czerwone mięso, a także nasycone kwasy tłuszczowe ogólnie mogą zwiększać ryzyko. Napoje słodzone cukrem mogą zwiększać ryzyko.
10.Rak prostaty: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko zaawansowanego raka prostaty. Wyższe spożycie produktów mlecznych i wapnia 2000mg/d może zwiększać ryzyko.
11.Rak tarczycy: Nadmiar tkanki tłuszczowej może zwiększyć ryzyko. Przyrost masy ciała u dorosłych zwiększa ryzyko.
12.Rak żołądka: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko raka żołądka. Regularna , umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna może obniżyć ryzyko. Regularne spożywanie wędlin przetworzonych, grillowanych lub węglowych zwiększa ryzyko raka żołądka. Spożywanie nie skrobiowych warzyw i całych owoców, zwłaszcza owoców cytrusowych prawdopodobnie obniża ryzyko. Spożywanie alkoholu może zwiększyć ryzyko.
13. Rak przełyku: Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko gruczolakoraka przełyku. Regularna, umiarkowana do intensywnej aktywność fizyczna może obniżać ryzyko gruczolakoraka przełyku. Spożywanie nie skrobiowych warzyw i całych owoców prawdopodobnie obniża ryzyko. Spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko raka jamy ustnej, gardła i krtani oraz raka płaskonabłonkowego przełyku.
ZALECENIA DOTYCZĄCE INDYWIDUALNYCH WYBORÓW
1.Osiągaj i utrzymuj zdrową masę ciała przez całe życie.
2.Bądź aktywny fizycznie.
3.Przestrzegaj zdrowego sposobu odżywiania w każdym wieku.
4.Najlepiej nie pić alkoholu.
WZORCE ŻYWIENIOWE JAKO NOWOCZESNY I BARDZIEJ ODPOWIEDNI CEL
Wzorce żywieniowe są związane nie tylko z poprawą zdrowia, ale także z mniejszym wpływem na środowisko, takim jak: zmniejszona emisja gazów cieplarnianych i zużycie energii, ziemi i wody w porównaniu z dietą. Diety zrównoważone ekologicznie kładą nacisk na warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, białkową żywność pochodzenia roślinnego, nienasycone oleje roślinne i bardziej ograniczone ilości białkowej żywności pochodzenia zwierzęcego, produktów mlecznych i cukru. Konieczne jest zwrócenie uwagi na kwestie związane z praktykami i dystrybucją żywności w celu zmniejszenia śladu węglowego i innych oddziaływań źródeł pokarmowych na środowisko.
Osiągnięcie zalecanych wzorców żywieniowych, może prowadzić do poprawy bezpieczeństwa żywieniowego i zrównoważonego rozwoju środowiska dla przyszłych pokoleń.
Zdrowe wzorce żywieniowe mogą zmniejszać ryzyko raka i innych chorób poprzez wiele mechanizmów. Na przykład dieta roślinna jest związana z niższym poziomem stanu zapalnego, poprawą odpowiedzi na insulinę oraz mniejszym oksydacyjnym uszkodzeniem DNA. Diety pochodzenia roślinnego są również związane z wyższym stężeniem pożytecznych bakterii jelitowych w porównaniu z dietami pochodzenia zwierzęcego o wysokiej zawartości nasyconych tłuszczów i cukru. Badania dotyczące związku czynników dietetycznych z biomarkerami metabolicznymi i mikrobiologicznymi oraz wynikami zdrowotnymi będą pomagać w wyjaśnieniu roli, jaką dieta odgrywa w karcynogenezie.
Warzywa i Owoce: Spożywanie nieskrobiowych warzyw i/lub całych owoców chronią przed nowotworami przewodu pokarmowego. Warzywa i owoce bogate w karotenoidy oraz biomarkery ich konsumpcji wiążą się z niższym ryzykiem nowotworów piersi. Warzywa i owoce zawierają: witaminy, minerały, błonnik, karotenoidy, flawonoidy oraz substancje bioaktywne, które mogą pomóc w zapobieganiu rakowi. Trwają badania nad potencjalnymi właściwościami chemoprewencyjnymi raka poszczególnych warzyw i owoców lub ich grup w tym ciemnozielonych i pomarańczowych warzyw, warzyw krzyżowych, produktów sojowych, roślin strączkowych, cebuli i czosnku oraz produktów pomidorowych. Warzywa i owoce: wpływają pośrednio na ryzyko raka poprzez wpływ na spożycie energii lub masę ciała, mają niską zawartość kaloryczną, bogate w błonnik i mają wysoką zwartość wody, przez co zwiększają uczucie sytości i zmniejszenia ogólnego poboru energii. W celu zmniejszenia ryzyka raka, zaleca się spożywać 2,5-3 szklanek warzyw i 1,5-2 szklanek owoców każdego dnia w zależności od zapotrzebowania kalorycznego. Rośliny strączkowe są bogate w białko, błonnik pokarmowy, żelazo, cynk, potas i kwas foliowy, mają niska zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych i mają niski indeks glikemiczny. Rośliny strączkowe są zdrowym dodatkiem do diety i stanowią alternatywę dla osób, które chcą zmniejszyć spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa. Są odpowiednie dla osób z celiakią lub wrażliwością na gluten.
Całe Ziarna: Zmniejszają ryzyko raka jelita grubego. Pełne ziarna bogate w fitochemikalia i błonnik pokarmowy, mogą obniżyć ryzyko raka jelita grubego poprzez modyfikację produkcji kwasów tłuszczowych, obniżone poziomy prozapalnych gatunków bakterii oraz przyspiesza pasaż jelitowy, co skraca czas ekspozycji jelit na czynniki rakotwórcze. Wzorce dietetyczne bogate w produkty pełnoziarniste są związane i niższym BMI, obwodem talii, procentową zawartością tłuszczu w organizmie i/lub otyłością.
Błonnik pokarmowy: Znajduję się w produktach roślinnych w tym: roślinach strączkowych, produktach pełnoziarnistych, warzywach i owocach oraz orzechach i nasionach związany jest z niższym ryzykiem raka jelita grubego oraz mniejszym przyrostem masy ciała, nadwagi i otyłości.
Czerwone i przetworzone mięso: Nieprzetworzone mięsa to na przykład: wołowina, cielęcina, wieprzowina, jagnięcina, baranina, konina lub koza w tym mięsa mielone lub mrożone. Przetworzone mięsa, to te które poddano procesom: peklowania, wędzenia, solenia, fermentacji lub inne procesy poprawiające zachowanie lub poprawiające smak. Przetworzone mięso jest czynnikiem rakotwórczym grupy I, a czerwone mięso prawdopodobnym ( grupa 2A) czynnikiem rakotwórczym dla człowieka. Zaleca się wybieranie produktów białkowych takich jak: ryby, drób, rośliny strączkowe bardziej niż mięso czerwone i przetworzone.
Cukry: Cukier biały przetworzony, cukier surowy i brązowy, słodzik kukurydziany, syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy i inne dodane cukry w napojach słodzonych cukrem i produktach o wysokiej zawartości energii są związane z ryzykiem przyrostu masy ciała, nadwagi i otyłości, która sama w sobie jest przyczyną 13 rodzajów nowotworów. Zaleca się ograniczenie kalorii z dodanych cukrów i nasyconych tłuszczów i szczególnie zużycie < 10% energii dziennie z dodanych cukrów. Zaleca się spożywanie wody i napojów niesłodzonych.
Przetworzona żywność: Zaleca się ograniczenie spożycia fast food i innych przetworzonych produktów spożywczych o wysokiej zawartości tłuszczów nasyconych, skrobi lub dodanych cukru ze względu na ich związek z masa ciała.
Wapń, witamina D, produkty mleczne: Oprócz schematów żywieniowych i żywności, niektóre składniki odżywcze mogą modyfikować ryzyko raka. Dieta bogata w wapń i produkty mleczne obniża ryzyko raka jelita grubego. Dieta bogata w wapń zmniejsza ryzyko raka piersi. Wapń i produkty mleczne zwiększają ryzyko raka prostaty. Szczególnie długoterminowa dieta obejmująca wyższe dawki wapnia (> 2000mg) wiąże się z większym ryzykiem raka prostaty. Zalecana zawartość wapnia w diecie dla osób dorosłych wynosi Od 1000mg do 1200mg/dziennie. Ponieważ spożywanie produktów mlecznych może zmniejszać ryzyko niektórych nowotworów i zwiększać ryzyko innych.
Witamina D jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego, jest znana ze swojej roli w utrzymaniu zdrowia kości. Naturalne źródła witaminy D to np. tłuste ryby, niektóre grzyby, wzbogacone pokarmy np. mleko, zboża oraz suplementy. Działanie witaminy D zmniejsza ryzyko raka jelita grubego. Zaleca się unikania niedoborów witaminy D, szczególnie dla osób przebywających w pomieszczeniach i nie spożywających źródła produktów witaminy D.
Suplementy diety: To niejednorodna grupa produktów określonych zgodnie z obowiązującymi przepisami i regulacjami, jako zawierające witaminy i minerały, a także aminokwasy, zioła, rośliny botaniczne i inne rodzaje składników. Suplementy witaminowe i/lub mineralne zawierają mikroelementy, które obecne są również w żywności. Wykazują ważne korzyści zdrowotne dla osób, których spożycie mikroelementów z żywności jest niewystarczające lub dla osób z zaburzeniami wchłaniania. Suplementacja diety może być wskazana w celu skorygowania udokumentowanego klinicznego niedoboru lub niewydolności tj. suplementacja witamina D u osób z niskim stężeniem we krwi lub suplementacja witamina B12 u osób z niedokrwistością związana z witamina B12. Jedzenie jest najlepszym źródłem witamin, minerałów i innych bioaktywnych składników żywności.
CO TO JEST AKRYLOAMID I CZY WIĄŻE SIĘ ZE ZWIĘKSZONYM RYZYKIEM RAKA?
Akryloamid jest substancja chemiczną stosowaną w przetwórstwie przemysłowym, a także znajduję się w dymie spożywczym i tytoniowym. W żywności powstaje jako produkt uboczny reakcji Maillarda, w której aminokwas reaguje z niektórymi cukrami po podgrzaniu do wysokich temperatur. Źródłami akryloamidu w diecie są: frytki, chipsy ziemniaczane, krakersy, chleb i ciastka, płatki śniadaniowe, czarne oliwki w puszkach, sok ze śliwek oraz kawa. Akryloamid jest klasyfikowany jako prawdopodobnie czynnik rakotwórczy.
CZY ISTNIEJE BEZPIECZNY POZIOM ZUŻYCIA? CZY NIEKTÓRE RODZAJE ALKOHOLU STANOWIĄ MNIEJSZE RYZYKO?
Spożywanie alkoholu powoduje kilka rodzajów raka i w celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na kilka rodzajów raka nie ma bezpiecznego poziomu konsumpcji. Alkohol niezależnie od rodzaju- piwo, wino, alkohol zawiera etanol, który jest rakotwórczym związkiem w napojach alkoholowych.
CO TO SĄ PRZECIWUTLENIACZE I CO MAJĄ WSPÓŁNEGO Z RAKIEM?
Organizm człowieka wykorzystuje składniki odżywcze , bioaktywne składniki żywności i endogennie produkowane związki w celu ochrony przed uszkodzeniem tkanek, które stale występuje w wyniku normalnego metabolizmu oksydacyjnego. Uszkodzenie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka, uważa się, że niektóre przeciwutleniacze chronią przed rakiem. Przeciwutleniacze uzyskane z diety obejmują: witaminę C, witaminę E, karotenoidy i wiele innych bioaktywnych składników żywności. Osoby spożywające większą ilość warzyw i owoców , które są źródłem przeciwutleniaczy, mogą mieć mniejsze ryzyko niektórych rodzajów raka. Aby zmniejszyć ryzyko raka, najlepsza radą jest spożywanie przeciwutleniaczy za pośrednictwem całych źródeł żywności zamiast suplementów.
CO TO JEST ARSEN? CZY POWODUJE RAKA?
Arsen jest naturalnie występującym pierwiastkiem w skałach, glebie, wodzie, powietrzu, roślinach i zwierzętach, a także w związkach przemysłowych i rolniczych. Dzięki tym źródłom arsen może dostać się do naszych zasobów wody i żywności i zwiększyć narażenie człowieka. Arsen występuje w 2 postaciach: związkach nieorganicznych o organicznych. Nieorganiczne związki arsenu są stosowane w przemyśle i produktach budowlanych i znajdują się w wodzie zanieczyszczonej arsenem. Jest to zwykle bardziej toksyczna forma arsenu i jest powiązana z rakiem. Naturalne poziomy arsenu są zwykle wyższe w wodzie pitnej pochodzącej ze źródeł gruntowych, takich jak studnie. Dla większości ludzi żywność jest największym źródłem arsenu, choć prawdopodobnie większa cześć będzie miała mniej niebezpieczną organiczna formę. Najwyższy poziom arsenu w żywności występuję w: owocach morza, ryżu i innych produktach ryżu, pieczarkach i drobiu, chociaż wiele innych produktów spożywczych, w tym niektóre soki owocowe, może zawierać arsen. Badania wykazały, że ekspozycja na arsen w wodzie pitnej może powodować raka płuc, pęcherza i skóry. Arsen jest naturalnie występującym pierwiastkiem i dlatego nie można go całkowicie uniknąć, istnieją rzeczy, które mogą zrobić ludzie, które mogą obniżyć ich ekspozycję. Jeśli woda pitna pochodzi z publicznego źródła, można uzyskać publicznie dostępne informacje o poziomach niektórych substancji w wodzie pitnej, w tym arszeniku. Jeśli woda jest zabezpieczona z prywatnego źródła, można uzyskać poziom arsenu przez renomowane laboratorium. Można rozważyć użycie alternatywnych źródeł wody pitnej, takich jak woda butelkowana. Domowe filtry do wody nie usuwają skutecznie arsenu, utrzymanie dobrego poziomu kwasu foliowego jest ważne dla emisji arsenu z organizmu.
CZY PICIE KAWY WPŁYWA NA RYZYKO RAKA?
Spożywanie kawy prawdopodobnie zmniejsza ryzyko raka wątroby i raka trzonu macicy. Kawa zmniejsza ryzyko nowotworów jamy ustnej, gardła i krtani, a także raka podstawnokomórkowego skóry u mężczyzn i kobiet, a także u pacjentów z czerniakiem złośliwym. Spożywanie bardzo gorących napojów o temperaturze > 65 stopni C, takich jak kawa i/lub herbata, może zwiększać ryzyko raka przełyku. Picie kawy i innych napojów w umiarkowanej temperaturze może być korzystna. Palona kawa zawiera biologicznie aktywne związki w tym kofeinę, flawonoidy, lignany i inne polfenole. Związki kawy zwiększają wydatek energetyczny, hamują uszkodzenia komórek, regulują geny zaangażowane w naprawę DNA, mają właściwości przeciwzapalne i/lub hamują przerzuty. Kawa wpływa również na czas pasażu jelitowego i metabolizm substancji rakotwórczych w wątrobie, a zatem czynniki te mogą również przyczyniać się do obniżenia ryzyka niektórych nowotworów przewodu pokarmowego.
CZYM SĄ ROŚLINY ZMODYFIKOWANE GENETYCZNIE I CZY SĄ BEZPIECZNE?
Uprawy genetycznie zmodyfikowane lub bioinżynieryjne wytwarza się przez dodanie genów z innych roślin lub organizmów w celu zwiększenia odporności rośliny na szkodniki owadzie, opóźnić psucie lub poprawić przenośność, smak, skład składników odżywczych lub inne pożądane cechy. Wysokoprzetworzone niektóre produkty spożywcze tj: pizza, chipsy ziemniaczane, ciastka, lody, sos sałatkowy, syrop kukurydziany i proszek do pieczenia- zawierają składniki z bioinżynierii soi, kukurydzy lub rzepaku. Zostały zatwierdzone do sprzedaży w Stanach Zjednoczonych. Przepisy w Stanach Zjednoczonych wymagają etykietowania żywności zawierającej genetycznie modyfikowane składniki. Dodane geny mogą tworzyć substancje, które mogą powodować działania niepożądane u osób uczulonych lub alergicznych lub mogą powodować obecność podwyższonych poziomów związków o niekorzystnych skutkach zdrowotnych.
CZY STOSOWANIE DIETY BEZGLUTENOWEJ POMAGA ZMNIEJSZYĆ RYZYKO RAKA?
Gluten jest białkiem pszenicy, żyta i jęczmienia, który dla większości ludzi nie powoduje żadnych złych skutków. Dla osób z celiakią gluten wywołuje odpowiedź immunologiczną, która uszkadza błonę śluzową jelita cienkiego i może zwiększać ryzyko raka. Niektóre osoby doświadczają wrażliwości na gluten bez jawnej celiakii, a u tych osób gluten może przyczyniać się do stanu zapalnego w jelitach, jednego mechanizmu, który może prowadzić do raka żołądka i jelit. Dla osób bez celiakii , nie ma dowodów na to, że spożywanie diety bezglutenowej wiąże się z niższym ryzykiem raka, a liczne badania sugerują , że spożywanie produktów pełnoziarnistych.
CO TO JEST INDEKS GLIKEMICZNY I ŁADUNEK GLIKEMICZNY, CZY WPŁYWAJĄ NA RYZYKO RAKA?
Indeks glikemiczny jest miarą wzrostu poziomu glukozy we krwi po zjedzeniu określonego pokarmu bogatego w węglowodany w porównaniu ze zjedzeniem standardowej ilości glukozy. Żywność o wysokim indeksie glikemicznym to wysokorafinowane, przetworzone produkty zbożowe z dodatkiem cukrów i niskiej zawartości błonnika, a także niektóre warzywa skrobiowe. Indeks glikemiczny można uznać za miarę jakości żywności bogatej w węglowodany. Oprócz jakości ważna jest także ilość. Poza indeksem glikemicznym ładunek glikemiczny wychwytuje zarówno jakość, jak i ilość spożywanych węglowodanów. Spożywanie diety o wysokiej zawartości glikemii wiąże się z wyższym ryzykiem endometrium.
CZY DIETY PRZECIWZAPALNE ZMNIEJSZAJĄ RYZYKO RAKA?
Zapalenie to fizjologiczna odpowiedź na uszkodzenie tkanki, a jego związek z infekcją drobnoustrojową został rozpoznany setki lat temu. Rola stanu zapalnego w karcynogenezie została niedawno uznana, a relacje między dietą, stanem zapalnym i ryzykiem raka, są przedmiotem badań. Podstawę przeciwzapalnych wzorców żywieniowych, które mają pewne cechy charakterystyczne z zaleceniami zawartymi w wytycznych, takie jak wysokie spożycie warzyw i owoców oraz niskie spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa.
DLACZEGO ŻYWNOŚĆ JEST NAPROMIENIOWANA I CZY MOŻE ZWIĘKSZAĆ RYZYKO RAKA?
Zastosowanie promieniowania jonizującego do żywności, to technologia, która poprawia bezpieczeństwo i wydłuża okres przydatności żywności do spożycia poprzez zmniejszenie lub wyeliminowanie mikroorganizmów i owadów. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków ocenia bezpieczeństwo napromieniowanej żywności od 30 lat i stwierdziła , że proces ten jest bezpieczny. Obecnie nie ma dowodów na to, że napromieniowanie żywności powoduje raka lub ma szkodliwe skutki dla zdrowia.
CZY OKRESY OGRANICZANIA PRZYJMOWANIA POKARMÓW DO SOKÓW MOGĄ USUWAĆ TOKSYNY I ZAPEWNIAĆ OCHRONĘ PRZED RAKIEM?
Soki owocowe i warzywne mogą być wygodnym sposobem spożywania bioaktywnych składników żywności w warzywach i owocach, a z umiarem mogą być wartościowym składnikiem zdrowych wzorców żywieniowych. Soki zawierają mniej błonnika ,niż poziom niektórych innych korzystnych składników odżywczych i bardziej naturalnie występujący cukier niż całe owoce i warzywa z których są wytwarzane. Nie ma naukowych dowodów, że spożywanie wyłącznie soków przez _> 1 dni zmniejsza ryzyko raka lub zapewnia inne korzyści zdrowotne. Ten rodzaj diety to oczyszczanie, detoksykacja jest promowany jako sposób na usunięcie toksyn z organizmu. To twierdzenie nie jest poparte dowodami naukowymi. Toksyny są nieustannie eliminowane przez nerki i wątrobę, niezależnie od konsystencji spożywanej żywności. Sokowanie warzyw może być jednym ze sposobów na zwiększenie spożycia mikroelementów.
CZY STOSOWANIE KUCHENEK MIKROFALOWYCH LUB INNYCH METOD GOTOWANIA MOŻE ZWIĘKSZYĆ RYZYKO RAKA?
Mikrofale są formą jonizującego promieniowania elektromagnetycznego, a ich zastosowanie w gotowaniu nie zwiększa raka. Grillowanie, smażenie mięsa ( w tym czerwonego mięsa, drobiu i ryb) w wysokich temperaturach może powodować reakcje chemiczne amin kwasy, cukry i kreatyna lub kreatynina z wytworzeniem rakotwórczych amin heterocyklicznych. Cele konserwacji, przetwarzania i przygotowania żywności są istotne dla zdrowia jednostki i zdrowia publicznego, obejmują: usuwanie lub inaktywacje wszelakich szkodliwych zanieczyszczeń chemicznych lub mikrobiologicznych, unikanie dodawania lub wytwarzania szkodliwych substancji oraz utrzymanie ilości i biodostępności składników odżywczych.
Zanieczyszczenie żywności substancjami z pojemników do przechowywania lub naczyń kuchennych to problem wielu konsumentów. Plastikowe pojemniki mogą uwalniać substancje, takie jak ftalany ( niektóre z nich są klasyfikowane jako potencjalnie rakotwórcze) lub związki fenolowe takie jak bisfenol A ( prawdopodobny czynnik rakotwórczy) podczas przechowywania żywności lub gotowania w kuchence mikrofalowej. Stosowanie naczyń kuchennych pokrytych teflonem może uwalniać kwas perfluorooktanowy ( możliwy czynnik rakotwórczy) do żywności. Konsumenci , którzy są zaniepokojeni możliwą szkodą wynikająca z tych ekspozycji, mogą wybierać szklane lub metalowe pojemniki do przechowywania i naczynia kuchenne.
CZY NIEODŻYWCZE SUBSTANCJE SŁODZĄCE / SUBSTYTUTY CUKRU POWODUJA RAKA?
Nie odżywcze substancje słodzące to substancje stosowane zamiast cukrów do słodzenia żywności, napojów i innych produktów ( niektóre leki, produkty do pielęgnacji jamy ustnej). Zatwierdzone substancje słodzące przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków to między innymi: aspartam, acesulfam potasowy, sacharyna, suklaroza i stewia. Dodatkowe substytuty cukru obejmują alkohole cukrowe, takie jak: sorbitol, ksylitol, mannitol.
Nie ma wyraźnych dowodów na to, że te substancje na poziomie zwykle spożywanym przez ludzi, powodują raka. Osoby z zaburzeniem genetycznym (fenyloketonurią) nieprawidłowo metabolizują aspartam, co powoduje toksyczność układu nerwowego, dlatego powinni unikać aspartamu w swojej diecie. Z tym wyjątkiem, wszystkie słodziki wydają się bezpieczne , gdy są spożywane z umiarem, chociaż w większe ilości alkoholi cukrowych mogą powodować wzdęcia i dyskomfort w jamie brzusznej u niektórych osób.
Zanieczyszczenie żywności substancjami z pojemników do przechowywania lub naczyń kuchennych to problem wielu konsumentów. Plastikowe pojemniki mogą uwalniać substancje, takie jak ftalany ( niektóre z nich są klasyfikowane jako potencjalnie rakotwórcze) lub związki fenolowe takie jak bisfenol A ( prawdopodobny czynnik rakotwórczy) podczas przechowywania żywności lub gotowania w kuchence mikrofalowej. Stosowanie naczyń kuchennych pokrytych teflonem może uwalniać kwas perfluorooktanowy ( możliwy czynnik rakotwórczy) do żywności. Konsumenci , którzy są zaniepokojeni możliwą szkodą wynikająca z tych ekspozycji, mogą wybierać szklane lub metalowe pojemniki do przechowywania i naczynia kuchenne.
CZY NIEODŻYWCZE SUBSTANCJE SŁODZĄCE / SUBSTYTUTY CUKRU POWODUJA RAKA?
Nie odżywcze substancje słodzące to substancje stosowane zamiast cukrów do słodzenia żywności, napojów i innych produktów ( niektóre leki, produkty do pielęgnacji jamy ustnej). Zatwierdzone substancje słodzące przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków to między innymi: aspartam, acesulfam potasowy, sacharyna, suklaroza i stewia. Dodatkowe substytuty cukru obejmują alkohole cukrowe, takie jak: sorbitol, ksylitol, mannitol.
Nie ma wyraźnych dowodów na to, że te substancje na poziomie zwykle spożywanym przez ludzi, powodują raka. Osoby z zaburzeniem genetycznym (fenyloketonurią) nieprawidłowo metabolizują aspartam, co powoduje toksyczność układu nerwowego, dlatego powinni unikać aspartamu w swojej diecie. Z tym wyjątkiem, wszystkie słodziki wydają się bezpieczne , gdy są spożywane z umiarem, chociaż w większe ilości alkoholi cukrowych mogą powodować wzdęcia i dyskomfort w jamie brzusznej u niektórych osób.
CZY ŻYWNOŚĆ OZNACZONA JAKO ORGANICZNA JEST BARDZIEJ SKUTECZNA W OBNIŻANIU RYZYKA RAKA?
Termin „ organiczny” jest powszechnie używany do oznaczania żywności uprawianej bez dodatku sztucznych chemikaliów. Żywność pochodzenia zwierzęcego oznaczona jako ekologiczna pochodzi od zwierząt hodowlanych bez dodatku hormonów lub antybiotyków do dostarczanej paszy. Żywność roślinna , która jest organiczna pochodzi z metod rolniczych, które nie wykorzystują większości konwencjonalnych środków owadobójczych lub chwastobójczych , nawozów chemicznych lub osadów ściekowych jako nawozu. Żywność ekologiczna wyklucza również stosowanie rozpuszczalników przemysłowych lub napromieniania żywności w przetwórstwie, a żywność modyfikowana genetycznie jest również wykluczona. Przeprowadzono niewiele badań dotyczących związku między spożywaniem żywności ekologicznej a ryzykiem raka, ostatnie badania wykazały odwrotny związek między spożywaniem produktów ekologicznych a ryzykiem chłoniaka nieziarniczego. Wyniki te należy powtórzyć, są one zgodne z silnym i spójnym powiązaniem odnotowanym między zawodowym narażeniem na pestycydy a tą postacią raka.
Mycie konwencjonalne uprawianych produktów może usunąć część pozostałości pestycydów, ważne jest również mycie wszystkich produktów, aby zminimalizować ryzyko szkodliwego wpływu na zdrowie w wyniku zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Produkty ekologiczne są często droższe niż produkty podobne wytwarzane w sposób konwencjonalny, ważne jest, aby osoby o ograniczonych zasobach zdawały sobie sprawę, że spełnienie zalecenia dotyczącego spożywania warzyw i owoców ma wyższy priorytet w zapobieganiu nowotworom i zdrowiu niż wybór produktów ekologicznych.
CZY PESTYCYDY W ŻYWNOŚCI POWODUJĄ RAKA?
Środki owadobójcze i chwastobójcze, 2 rodzaje pestycydów, mogą być toksyczne , jeśli są niewłaściwie stosowane w warunkach przemysłowych, rolniczych lub innych miejscach pracy. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) klasyfikuje 3 popularne herbicydy roślinne ( glifosat, malation i diazynon ) jako prawdopodobne czynniki rakotwórcze dla ludzi. Obecne dowody naukowe potwierdzają ogólne korzyści zdrowotne i chroniące przed rakiem skutki spożywania warzyw i owoców, niezależnie od tego, czy sa one uprawiane przy użyciu praktyk organicznych czy konwencjonalnych. Mycie konwencjonalne uprawianych produktów może usunąć niektóre pozostałości pestycydów, a także jest ważne, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia mikrobiologicznego.
JAK SEN WPŁYWA NA DIETĘ, AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ I RYZYKO RAKA?
Coraz więcej dowodów wskazuje na istotną zależność między snem, dietą, brakiem aktywności fizycznej i ryzykiem raka. Nieuporządkowany sen wiąże się z wyższym ryzykiem raka, zaś pozbawienie snu ( zwykle definiowane jako < 7 godzin na noc) wiąże się z wyższym ryzykiem otyłości, przejadania się i powiązanego zespołu metabolicznego, znanym czynnikiem ryzyka wielu nowotworów. Nieodpowiedni sen jest związany z podwyższonymi hormonami stresu i stanami zapalnymi, znanymi mechanizmami zwiększającymi ryzyko raka.
CZY ŻYWNOŚĆ NA BAZIE SOI MOŻE ZMNIEJSZAĆ RYZYKO RAKA?
Fasole lub rośliny strączkowe, soja i żywność pochodząca z soi są doskonałym źródłem białka, a zatem stanowią zdrowszą alternatywę dla mięsa. Soja zawiera kilka bioaktywnych składników żywności, w tym izoflawony , które mają strukturę podobną do estrogenów i są zdolne do wiązania się z receptorami estrogenowymi, co prowadzi do słabego działania estrogenowego, działania antyestrogenowego lub braku działania, w zależności od warunków, konkretnej tkanki i dawki. Soja ze źródeł żywności wydaję się bezpieczna i może mieć wiele korzystnych skutków zdrowotnych, suplementy sojowe należy stosować ostrożnie, jeśli w ogóle.
CZY CUKIER ZWIĘKSZA RYZYKO RAKA?
Wszystkie cukry w żywności i napojach przyczyniają się do spożywania kalorii, więc dzięki promowaniu otyłości wysokie spożycie cukru może pośrednio zwiększać ryzyko raka. Istnieją dowody na to, że dieta bogata w cukry wpływa na poziom insuliny i powiązanych hormonów w sposób który może zwiększać ryzyko niektórych nowotworów. Cukier brązowy nierafinowany- zwiera tę samą chemiczną formę cukru( sacharozy), co cukier biały rafinowany, a także zawiera bardzo małe ilości innych substancji, które wpływają na jego kolor i smak, ale nie wpływają na niekorzystny wpływ sacharozy na masę ciała lub insulinę. Fruktoza- naturalny cukier w owocach i wielu słodzonych cukrem napojach w postaci syropu kukurydzianego o wysokiej zawartości fruktozy, jest podobny do sacharozy pod względem wpływu na masę ciała i insulinę, podobnie jak miód, który zawiera mieszaninę fruktozy i glukozy. Badania wykazały, że metabolizm glukozy zachodzi szybciej w komórkach rakowych niż w normalnych komórkach. Fakt ten jest często źle interpretowany przez osoby, które nie są zaznajomione z odpowiednimi szlakami metabolicznymi, które zakładają, że cukry w żywności i napojach bezpośrednio „ karmią” komórki rakowe. Ograniczenie żywności wysoko przetworzonej zawierającej wysoki poziom dodanych cukrów takich jak: ciasta, cukierki, ciastka i słodzone płatki zbożowe, a także napoje słodzone cukrem takie jak: napoje gazowane, napoje sportowe, napoje energetyczne może pomóc w zmniejszeniu spożycia kalorii, minimalizują przyrost masy ciała i promują zdrowszą masę ciala, a także obniżają wydzielanie insuliny u osób z zaburzeniami metabolicznymi , takimi jak osoby z cukrzyca typu 2 lub ze stanem przedcukrzycowym.
CZY DIETY WEGETARIAŃSKIE ZMNIEJSZAJĄ RYZYKO RAKA?
Diety wegetariańskie mogą obejmować wiele prozdrowotnych cech: mają niską zawartość tłuszczów nasyconych i wysoka zawartość błonnika, witamin i innych bioaktywnych składników żywności i nie obejmują czerwonych i przetworzonych mięs. Dieta wegetariańska może być korzystna dla zmniejszenia ryzyka raka. Dostępne dowody potwierdzają zalecenie dotyczące diety, która składa się głównie z pokarmów pochodzenia roślinnego, przy ograniczonym spożyciu czerwonego i przetworzonego mięsa. Wegetariańskie wzorce żywieniowe są związane z niższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2 i są bardziej przystępne cenowo. Osoby stosujące surowe diety wegetariańskie , które pomijają wszystkie produkty zwierzęce, w tym mleko i jaja, zwane dietami „ wegańskimi” , potrzebują suplementacji witaminą B12, cynkiem i żelazem ( lub pokarmami wzbogaconymi w te składniki odżywcze), szczególnie dla dzieci i kobiet przed menopauzą. Powinny dążyć do osiągnięcia odpowiedniego spożycia wapnia, ponieważ wykazano, że osoby spożywające dietę wegańską o stosunkowo niskiej zawartości wapnia są bardziej narażone na złamania w porównaniu z osobami spożywającymi diety wegetariańskie lub zawierające mięso.
Opracowane przez Agatę Chruślak dietetyka RCO na podstawie: ACS Journals https://acsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.3322/caac.21591